سیستم‌های پیچیده: مفاهیم، ساز و کارها

و کاربردها در مدیریت کسب و کار

با پدیده‌هایی روبه‌رو هستیم که به‌طور فزاینده‌ای پیچیده‌تر و دشوارتر از قبل شده‌اند. از سیستم‌های اجتماعی گرفته تا اقتصادی و زیستی، پیچیدگی‌ها به سرعت در حال رشد هستند. این سیستم‌ها که به عنوان سیستم‌های پیچیده شناخته می‌شوند، ویژگی‌های خاصی دارند که آنها را از سیستم‌های ساده متمایز می‌کند. سیستم‌های پیچیده به‌طور معمول از اجزای زیادی تشکیل می‌شوند که با یکدیگر در تعامل هستند و نتایج آن تعاملات غیرقابل پیش‌بینی است. برای مثال، وقتی یک کسب‌وکار در بازار با تغییرات اقتصادی مواجه می‌شود، رفتار سیستم به‌طور غیرخطی تغییر می‌کند. این دقیقاً همان جایی است که مطالعه سیستم‌های پیچیده اهمیت پیدا می‌کند. شناخت و مطالعه سیستم‌های پیچیده از اهمیت زیادی در زمینه‌های مختلف علمی و مدیریتی برخوردار است. در مدیریت سیستم‌ها، توانایی درک پیچیدگی‌ها و پیش‌بینی رفتار این سیستم‌ها، می‌تواند به سازمان‌ها کمک کند تا بهتر تصمیم‌گیری کنند و استراتژی‌هایی کارآمدتر را در برابر چالش‌های پیچیده تدوین نمایند. بسیاری از مشکلات اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی ناشی از پیچیدگی‌های ذاتی در سیستم‌ها هستند که به‌طور مستقیم بر نحوه‌ی مدیریت آنها تأثیر می‌گذارند. این پیچیدگی‌ها می‌توانند در مقیاس‌های مختلف ظاهر شوند، از مدیریت شهری و بحران‌های زیست‌محیطی گرفته تا بحران‌های مالی و اقتصادی جهانی. درک سیستم‌های پیچیده به‌ویژه در مدیریت منابع انسانی، تصمیم‌گیری‌های استراتژیک و تحلیل بازارها از اهمیت زیادی برخوردار است [مقاله پیچیدگی و نظریه هالند را مطالعه کنید]. این مقاله در تکمیل مقاله قبلی که به سیستم‌های پیچیده و نظریه هالند پرداخت، به‌دنبال بررسی ویژگی‌ها، سازوکارها و دلایل پیچیدگی سیستم‌ها می‌باشد و هدف آن، آشنایی دقیق‌تر با این سیستم‌ها و کاربردهای آن‌ها در مدیریت و کسب‌وکار است.

فرآیندهای خودسازمان‌دهی در سیستم‌های پیچیده

یکی از ویژگی‌های برجسته سیستم‌های پیچیده، توانایی آن‌ها در خودسازمان‌دهی است. خودسازمان‌دهی به‌معنای فرآیندی است که در آن اجزای سیستم بدون نیاز به دخالت یا کنترل مستقیم از بیرون، به‌طور خودجوش و هماهنگ، نظم و ساختاری منظم ایجاد می‌کنند. این ویژگی به‌ویژه در سیستم‌های طبیعی، اجتماعی و حتی اقتصادی دیده می‌شود. یک مثال از خودسازمان‌دهی در دنیای طبیعی، تشکیل الگوهای پیچیده در لانه‌سازی حیوانات مانند مورچه‌ها است. هر مورچه به‌طور مستقل عمل می‌کند، اما تعاملات آن‌ها به‌طور جمعی منجر به تشکیل ساختاری پیچیده و منظم در داخل لانه می‌شود. در سیستم‌های اجتماعی مانند جوامع انسانی نیز می‌توان این ویژگی را مشاهده کرد. رفتار جمعی افراد می‌تواند منجر به پدیدار شدن قوانین اجتماعی یا الگوهای فرهنگی خاصی شود که بدون برنامه‌ریزی یا هدایت متمرکز ایجاد می‌شود.

نقش بازخورد و تغذیه متقابل در پیچیدگی سیستم‌ها

در سیستم‌های پیچیده، بازخورد یکی از اجزای اساسی است که باعث پیچیدگی بیشتر می‌شود. بازخورد به فرآیندی اطلاق می‌شود که در آن خروجی یک سیستم به ورودی آن باز می‌گردد و این امر موجب تغییر در رفتار سیستم می‌شود. این بازخورد می‌تواند مثبت یا منفی باشد. در بازخورد مثبت، افزایش یک متغیر موجب افزایش بیشتر آن می‌شود. مثالی از این نوع بازخورد را می‌توان در بحران‌های مالی مشاهده کرد، جایی که احساسات منفی و ترس می‌تواند منجر به کاهش ارزش دارایی‌ها شود و این کاهش خود باعث نگرانی بیشتر و کاهش بیشتر ارزش‌ها می‌شود. در بازخورد منفی، افزایش یک متغیر باعث کاهش آن می‌شود. این نوع بازخورد در بسیاری از سیستم‌های زیستی و اجتماعی دیده می‌شود. برای مثال، در سیستم تنظیم دما بدن، افزایش دما موجب افزایش تعریق می‌شود که باعث کاهش دما می‌شود. در بسیاری از سیستم‌های پیچیده، بازخوردها در شبکه‌های پیچیده‌ای از تعاملات تودرتو و چندلایه قرار دارند که تأثیرات آن‌ها را به‌راحتی نمی‌توان پیش‌بینی کرد.

مفهوم “تکاملی” بودن در سیستم‌های پیچیده

سیستم‌های پیچیده معمولاً ویژگی “تکاملی” بودن دارند. به این معنا که آن‌ها به‌طور مداوم در حال تغییر و تکامل هستند و می‌توانند به‌طور خودجوش و بدون نیاز به برنامه‌ریزی مستقیم، خود را با شرایط جدید تطبیق دهند. این ویژگی به‌ویژه در سیستم‌های بیولوژیکی، اجتماعی و اقتصادی قابل مشاهده است. برای مثال، در یک بازار اقتصادی، رفتار مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان به‌طور مداوم تغییر می‌کند و این تغییرات می‌تواند منجر به تکامل ساختار بازار شود. این تکامل در سیستم‌های پیچیده، به‌ویژه به‌صورت “یادگیری از تجربیات گذشته” و “بازخوردهای مستمر” در تعاملات میان اجزا صورت می‌گیرد. به‌عنوان مثال، در شبکه‌های اجتماعی، روابط میان افراد و گروه‌ها به‌طور مداوم تحت تأثیر تجربیات و تعاملات گذشته است و این امر باعث شکل‌گیری الگوهای جدید از رفتارهای جمعی می‌شود.

سیستم‌های پیچیده چیست؟

سیستم‌های پیچیده به مجموعه‌هایی اطلاق می‌شوند که از تعداد زیادی اجزا و عناصر مختلف تشکیل شده‌اند که با یکدیگر [و محیط خود] تعامل دارند و در نتیجه، رفتار کلّی سیستم از این تعاملات ناشی می‌شود. برخلاف سیستم‌های ساده که می‌توان رفتار آنها را با قوانین خطی و قابل پیش‌بینی مدل‌سازی کرد، سیستم‌های پیچیده اغلب غیرقابل پیش‌بینی هستند و تعاملات میان اجزا و بخش‌های مختلف آن‌ها به شکلی است که نمی‌توان به سادگی رفتار کُل سیستم را از روی رفتار بخش‌ها پیش‌بینی کرد. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که سیستم‌های پیچیده نیازمند رویکردهایی خاص در مطالعه و مدیریت باشند. در ادامه، به بررسی ویژگی‌های اصلی سیستم‌های پیچیده خواهیم پرداخت و ویژگی‌های بارز آن‌ها را که آن‌ها را از سیستم‌های ساده متمایز می‌کند، توضیح خواهیم داد.

ویژگی اول. تعاملات غیرخطی

یکی از ویژگی‌های بارز سیستم‌های پیچیده، تعاملات غیرخطی میان اجزا و عناصر مختلف آن است. در سیستم‌های ساده، معمولاً هر تغییر در یک بخش از سیستم باعث تغییرات پیش‌بینی‌پذیر و خطی در سایر بخش‌ها می‌شود. اما در سیستم‌های پیچیده، این تعاملات به‌طور غیرخطی و پیچیده‌ای عمل می‌کنند. به عبارت دیگر، تغییرات در یک قسمت از سیستم می‌تواند تأثیرات غیرمنتظره و گسترده‌ای در سایر بخش‌ها به وجود آورد. مثالی از این ویژگی را می‌توان در بازارهای مالی مشاهده کرد، جایی که تغییرات کوچک در یک شاخص اقتصادی می‌تواند تأثیرات بزرگی در کل بازار ایجاد کند که پیش‌بینی آن به سادگی امکان‌پذیر نیست.

ویژگی دوم. بازخوردهای پیچیده

سیستم‌های پیچیده معمولاً دارای بازخوردهای پیچیده هستند. بازخورد به معنای فرآیندهایی است که در آن خروجی یک سیستم به ورودی‌های آن باز می‌گردد و در نتیجه تغییراتی در رفتار سیستم ایجاد می‌شود. این بازخوردها می‌توانند مثبت یا منفی باشند. در سیستم‌های پیچیده، این بازخوردها به‌طور معمول به صورت حلقه‌های پیچیده و تودرتو ظاهر می‌شوند. برای مثال، در یک سیستم اجتماعی، افزایش تقاضا برای یک محصول می‌تواند منجر به افزایش تولید شود که خود باعث افزایش تقاضا می‌شود و این چرخه به‌طور مداوم ادامه می‌یابد. در چنین سیستم‌هایی، پیش‌بینی رفتار سیستم از آن‌جایی که بازخوردها در مسیرهای مختلف جریان دارند، بسیار دشوار است.

ویژگی سوم. خودسازماندهی

ویژگی دیگر سیستم‌های پیچیده، خودسازمان‌دهی است. به عبارت ساده، خودسازمان‌دهی فرآیندی است که در آن سیستم بدون نیاز به کنترل مرکزی یا دستورالعمل‌های خارجی، به‌طور طبیعی و خودجوش به سمت یک نظم خاص حرکت می‌کند. این ویژگی را می‌توان در سیستم‌های طبیعی مانند شبکه‌های عصبی مغز یا حتی در سیستم‌های اجتماعی مشاهده کرد. در این نوع سیستم‌ها، هر بخش از سیستم به‌طور مستقل به تصمیم‌گیری می‌پردازد و در نتیجه، کُل سیستم به‌طور خودکار به یک نظم یا ساختار منسجم دست می‌یابد.

ویژگی چهارم. چند سطحی بودن

سیستم‌های پیچیده اغلب از چندین سطح و ابعاد مختلف تشکیل شده‌اند که به‌طور همزمان بر رفتار کُلّی سیستم تأثیر می‌گذارند. این سطوح ممکن است از نظر مقیاس، زمان یا نوع تعاملات با یکدیگر متفاوت باشند. به‌طور مثال، در یک سازمان بزرگ، سطح‌های مختلفی از تصمیم‌گیری وجود دارد، از تصمیم‌گیری‌های کلان در سطح مدیریت ارشد گرفته تا تصمیمات روزمره در سطح عملیاتی. در هر یک از این سطوح، تعاملات پیچیده‌ای وجود دارد که می‌تواند بر عملکرد کُل سازمان تأثیر بگذارد. این ویژگی چندلایه بودن باعث می‌شود که تحلیل و مدل‌سازی سیستم‌های پیچیده به‌ویژه در مقیاس‌های بزرگ، چالش‌برانگیز باشد. برای درک بهتر سیستم‌های پیچیده با ویژگی‌های ذکر شده، مثال‌هایی از دنیای واقعی را در ادامه با هم بررسی می‌کنیم.

مثال‌های واقعی از سیستم‌های پیچیده

سیستم‌های اقتصادی: اقتصاد جهانی یکی از نمونه‌های بارز سیستم‌های پیچیده است. در این سیستم، تعاملات میان کشورها، شرکت‌ها، دولت‌ها و بازارها به‌طور غیرخطی بر یکدیگر تأثیر می‌گذارد. تغییرات در یک بخش از اقتصاد، مانند افزایش قیمت نفت، می‌تواند به‌طور گسترده‌ای بر سایر بخش‌ها تأثیر بگذارد و مشکلات و بحران‌های جهانی ایجاد کند که پیش‌بینی آن‌ها دشوار است.

سیستم‌های زیستی: سیستم‌های زیستی همچون اکوسیستم‌ها، بدن انسان و سایر موجودات زنده نیز سیستم‌های پیچیده‌ای هستند. در این سیستم‌ها، هزاران نوع تعامل میان سلول‌ها، اندام‌ها و فرآیندهای مختلف زیستی وجود دارد که باعث حفظ تعادل و سلامت سیستم می‌شود. به‌عنوان مثال، سیستم ایمنی بدن انسان به‌طور خودجوش و پیچیده‌ای در برابر بیماری‌ها واکنش نشان می‌دهد و این واکنش‌ها بر سایر بخش‌های بدن تأثیر می‌گذارد.

سازمان‌های اجتماعی: جوامع و سازمان‌های اجتماعی نیز نمونه‌هایی از سیستم‌های پیچیده هستند. رفتار افراد در این جوامع به‌طور غیرخطی تحت تأثیر یکدیگر قرار دارد و کوچک‌ترین تغییر در تعاملات اجتماعی می‌تواند منجر به تغییرات بزرگ و غیرقابل پیش‌بینی در رفتار گروهی شود. به‌طور مثال، رفتارهای اجتماعی نظیر نظرسنجی‌های عمومی، شایعات یا تغییرات فرهنگی می‌توانند به سرعت در جامعه گسترش یابند و تاثیرات گسترده‌ای بر رفتار اجتماعی داشته باشند.

سیستم‌ ساده در برابر سیستم‌ پیچیده

سیستم‌های پیچیده، به‌طور قابل توجهی از سیستم‌های ساده متمایز هستند. برای درک بهتر این تفاوت‌ها، ابتدا باید نگاهی دقیق به ویژگی‌ها و اجزای سیستم‌های ساده داشته باشیم و سپس مقایسه‌ای میان این دو نوع سیستم انجام دهیم تا روشن شود که چرا سیستم‌های پیچیده به‌ویژه در دنیای امروز نیازمند رویکردهای خاص مدیریتی و تحلیلی هستند.

سیستم‌های ساده: ویژگی‌ها و اجزا

سیستم‌های ساده معمولاً از تعداد کمی جزء تشکیل شده‌اند که این اجزا به‌طور مستقیم و با روابط علّت و معلولی ساده به یکدیگر متصل هستند. به‌طور مثال، یک سیستم مکانیکی ساده مانند یک ساعت، سیستم حرکتی یک خودرو یا یک دستگاه الکترونیکی پایه، نمونه‌هایی از سیستم‌های ساده هستند. در این سیستم‌ها، اجزا با یکدیگر در تعامل هستند و رفتار کلی سیستم به‌راحتی با شناخت رفتار هر جزء، پیش‌بینی می‌شود. یکی از ویژگی‌های سیستم ساده، تعامل خطی است، یعنی روابط میان اجزای سیستم ساده و قابل پیش‌بینی هستند و تغییرات در یکی از اجزا تأثیرات خطی در دیگر اجزا به‌وجود می‌آورد. ویژگی دوم، ساختار مشخص است، یعنی سیستم‌های ساده معمولاً ساختار مشخصی دارند که تغییر در هر قسمت به‌طور مستقیم بر عملکرد کُل سیستم تأثیر می‌گذارد. ویژگی جذاب سوم سیستم‌های ساده (که باعث می‌شود تمایل داشته باشیم سیستم پیچیده را، ساده تصور کنیم)، قابلیت پیش‌بینی پذیری است؛ در سیستم‌های ساده، رفتار سیستم معمولاً به راحتی قابل پیش‌بینی است. این ویژگی در سیستم‌های مهندسی ساده که از اجزای مشخصی تشکیل شده‌اند، قابل مشاهده است و در نهایت، ویژگی تأثیرات جزیی، به این معناست که تغییر در یک جزء، تأثیرات کوچک و قابل‌پیش‌بینی در دیگر اجزا ایجاد می‌کند.

چرا سیستم‌ها پیچیده می‌شوند؟

سیستم‌ها، به‌ویژه در دنیای مدرن، به‌طور فزاینده‌ای پیچیده می‌شوند. پیچیدگی‌های روزافزون ناشی از عوامل متعدد، از جمله تغییرات در محیط‌های اقتصادی، فناوری‌های نوین و تعاملات جهانی است. این پیچیدگی‌ها نه تنها در سیستم‌های طبیعی مانند اکوسیستم‌ها و بدن انسان مشاهده می‌شود، بلکه در سیستم‌های اجتماعی، اقتصادی و مدیریتی نیز به چشم می‌خورد. در این بخش، به بررسی عواملی خواهیم پرداخت که منجر به پیچیده شدن سیستم‌ها می‌شوند و به چالش‌هایی که این پیچیدگی‌ها برای مدیریت ایجاد می‌کنند، خواهیم پرداخت. سیستم‌های پیچیده معمولاً نتیجه تعاملات پیچیده بین عوامل بیرونی و درونی هستند. عوامل بیرونی شامل شرایط و تغییرات محیطی می‌شوند که بر سیستم تأثیر می‌گذارند، در حالی که عوامل درونی به ویژگی‌ها و ساختارهای خود سیستم مربوط می‌شوند. این دو نوع عامل با یکدیگر در تعامل هستند و در نتیجه، پیچیدگی‌های سیستم‌ها افزایش می‌یابد.

عوامل بیرونی، مانند تغییرات جهانی، شرایط اقتصادی و تحولات فناوری می‌توانند به‌طور قابل توجهی بر پیچیدگی سیستم‌ها بیفزایند. برای مثال، در دنیای امروز، جهانی‌شدن باعث شده است که سیستم‌های اقتصادی و اجتماعی به‌شدت به‌هم وابسته شوند و تغییرات در یک بخش از جهان می‌تواند تأثیرات عظیمی در بخش‌های دیگر داشته باشد. تغییرات در محیط‌های زیست‌محیطی نیز می‌تواند پیچیدگی‌هایی در سیستم‌های طبیعی ایجاد کند که پیش‌بینی و مدیریت آن‌ها را دشوارتر می‌کند. در داخل سیستم‌ها، عوامل مختلفی مانند ساختار سازمانی، تعداد اجزا و نحوه تعامل این اجزا می‌تواند پیچیدگی را افزایش دهد. برای مثال، در یک سازمان بزرگ، تعداد بخش‌ها و کارکنان و نحوه تعاملات میان آن‌ها می‌تواند منجر به پیچیدگی‌هایی شود که درک و مدیریت آن‌ها نیازمند استراتژی‌های خاص و ابزارهای پیچیده است.

یکی از بزرگترین عواملی که باعث پیچیدگی سیستم‌ها در دنیای امروز می‌شود، جهانی‌شدن است. جهانی‌شدن به‌معنای افزایش ارتباطات و تعاملات میان کشورها و بازارهای جهانی است. این امر باعث شده که سیستم‌ها نه تنها در مقیاس ملی، بلکه در مقیاس جهانی به هم پیوسته شوند. برای مثال، بحران‌های مالی جهانی، که به‌دلیل روابط پیچیده میان بازارهای مالی و اقتصادهای مختلف به وقوع می‌پیوندند، نشان‌دهنده پیچیدگی سیستم‌های اقتصادی جهانی است. در چنین شرایطی، تغییرات در یک بازار می‌تواند به سرعت به بازارهای دیگر منتقل شود و تأثیرات غیرمنتظره‌ای در پی داشته باشد.

چالش‌های مدیریت سیستم‌های پیچیده

مدیریت سیستم‌های پیچیده در دنیای امروز با چالش‌های زیادی مواجه است. یکی از اصلی‌ترین مشکلات این است که پیش‌بینی رفتار این سیستم‌ها بسیار دشوار است. پیچیدگی‌های ناشی از تعاملات غیرخطی میان اجزا و بازخوردهای پیچیده باعث می‌شود که هرگونه تغییر در یکی از اجزا ممکن است نتایج غیرمنتظره‌ای در دیگر بخش‌ها به‌وجود آورد. این ویژگی‌ها، پیش‌بینی و کنترل رفتار سیستم‌ها را برای مدیران و تحلیلگران دشوار می‌کند. چالش دیگر در مدیریت سیستم‌های پیچیده، عدم قطعیت است. این نوع سیستم‌ها به دلیل تعاملات پیچیده و دینامیک‌های در حال تغییر، از پیش‌بینی‌های دقیق برخوردار نیستند. برای مثال، در مدیریت بحران‌های مالی یا زیست‌محیطی، پیش‌بینی دقیق نتایج و راه‌حل‌های ممکن به‌دلیل پیچیدگی‌های موجود دشوار است.

یکی دیگر از چالش‌های اساسی، نیاز به همکاری و هماهنگی در سطوح مختلف است. سیستم‌های پیچیده معمولاً شامل اجزای مختلفی هستند که باید به‌طور مؤثر با یکدیگر تعامل داشته باشند تا سیستم به‌درستی عمل کند. در سازمان‌ها، این تعاملات می‌توانند به‌طور ناخواسته منجر به مشکلاتی در ارتباطات داخلی یا تضاد منافع میان بخش‌ها شوند که مدیریت آن‌ها نیازمند راهبردهای خاصی است. در نهایت، یکی از چالش‌های اصلی در مدیریت سیستم‌های پیچیده، نیاز به ابزارهای تحلیلی و مدل‌سازی پیچیده است. به دلیل وجود تعاملات غیرخطی و بازخوردهای پیچیده، ابزارهای مدیریتی و تحلیلی سنتی نمی‌توانند به‌طور کامل و دقیق رفتار این سیستم‌ها را مدل‌سازی کنند. بنابراین، نیاز به استفاده از فناوری‌های نوین مانند شبیه‌سازی‌های پیچیده، الگوریتم‌های یادگیری ماشین و تحلیل‌های داده‌محور برای تحلیل و مدیریت سیستم‌های پیچیده به‌طور فزاینده‌ای احساس می‌شود.

نتیجه‌گیری: اهمیت سیستم‌های پیچیده در مدیریت

و راهکارهای مدیریت مؤثر چالش‌ها

در دنیای پیچیده امروز، سیستم‌های پیچیده در بسیاری از حوزه‌ها از جمله مدیریت، کسب‌وکار و علوم اجتماعی، جایگاه ویژه‌ای دارند. این سیستم‌ها به‌دلیل ویژگی‌های خاص خود، از جمله تعاملات غیرخطی، بازخوردهای پیچیده، خودسازمان‌دهی و وجود چندین سطح و ابعاد، نیازمند رویکردهای خاص در تحلیل و مدیریت هستند. سیستم‌های پیچیده به‌طور مداوم و در تعامل با اجزای مختلف خود دچار تغییرات و تکامل می‌شوند، به‌طوری‌که پیش‌بینی رفتار آن‌ها برای مدیران و تصمیم‌گیرندگان دشوار است. به همین دلیل، فهم درست این سیستم‌ها و شناخت نحوه عملکرد آن‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

در این مقاله، به تحلیل ویژگی‌های سیستم‌های پیچیده و مقایسه آن‌ها با سیستم‌های ساده پرداختیم. همچنین، چگونگی استفاده از تفکر سیستمی برای مدیریت این سیستم‌ها و راهکارهای عملی برای مقابله با پیچیدگی‌ها را مورد بررسی قرار دادیم. یکی از نتایج مهم این بررسی‌ها، این است که مدیران باید توانایی شناسایی الگوهای پیچیده در رفتار سیستم‌ها را داشته باشند تا بتوانند تصمیمات هوشمندانه و مؤثری اتخاذ کنند. به‌ویژه در دنیای امروز که تغییرات سریع و غیرقابل پیش‌بینی در حال وقوع است، این توانایی بسیار حیاتی است.

یک راهکار مؤثر برای مدیریت چالش‌های ناشی از پیچیده شدن سیستم، این است که مراقبت کنید در زمان‌های بحرانی، ساختار کسب و کار شما بزرگ نشود. برای این کار، لازم است از “شرح وظایف نویسی”، به سمت “مشخص کردن حوزه مسئولیت” افراد حرکت کرده و این امر با نقشه‌برداری فرآیندهای سازمان و سپس، مشخص کردن مالک هر فرآیند اصلی، آغاز می‌شود. لطفاً دقت فرمایید که ورود به این حوزه، مستلزم آن است که فرهنگ سازمانی شما اصلاح شده و همکاران، برای تأثیرگذاری مثبت، هم علاقه داشته و هم توانمند باشند. برای این کار، لازم است ابتدا، پتانسیل سازمان شما محک بخورد. پیشنهاد می‌کنیم در صورت تمایل به این کار، ابتدا این مقاله را با دقت مطالعه کنید.