فریب یادگیری: وقتی سیل اطلاعات ما را از هدف دور می‌کند!

با یکی از دوستان صحبت می‌کردم، صفحه اینستاگرام خودش رو نشون داد، ۱،۸۶۰ صفحه رو دنبال می‌کرد؛ حیرت‌انگیز بود. خیلی جالب شد که تحقیق کنم ببینم چطور ممکن هست یا بهتر بگم، چه علتی داره که یک نفر تمایل داره حدود دو هزار صفحه رو دنبال کنه؟ دقیق‌تر بخوام بگم، این سؤال مطرح شد که در مغز ما، چه واکنشی رخ میده و بر چه مبنایی تصمیم می‌گیریم که عضو یک صفحه، گروه یا کانال بشیم یا نه؟

رسیدم به مقاله‌ای که سال ۲۰۱۸ منتشر شده بود با عنوان:

Neural Mechanisms of Social Influence in Adolescence and Young Adulthood: Peer Influence via Instagram

رفرنس: اینجا کلیک کنید.

تمایل برای عضویت در یک گروه، دنبال کردن صفحه و…

دنیای پُر هیاهوی اطلاعات

تله‌ی اطلاعات زیاد و پراکنده

چرا فکر می‌کنیم داریم یاد می‌گیریم؟

نتیجه معکوس: از سردرگمی تا خستگی ذهنی

حالا بیایم به جنبه تاریک‌تر ماجرا نگاه کنیم. وقتی هر روز اطلاعات زیادی از منابع مختلف می‌گیری، مغزت کم‌کم دچار اضافه‌بار اطلاعاتی می‌شه. اینجاست که تمرکزت کم می‌شه، حافظه‌ات ضعیف‌تر می‌شه و حتی ممکنه احساس کنی از چیزی که قبلاً می‌دونستی هم دور شدی. مثلاً اگه یه روز درباره زبان‌آموزی بخونی، روز بعد درباره سرمایه‌گذاری و روز بعد درباره یوگا، آخرش نه زبانت بهتر می‌شه، نه پولت بیشتر و نه آرامشت! این سیل اطلاعات، به جای اینکه ما رو جلو ببره، گاهی ما رو فلج می‌کنه.

راه فرار از این تله

خب، حالا که فهمیدیم این کانال‌ها و صفحات چطور ما رو گول می‌زنن، چی کار می‌تونیم بکنیم؟ اول، باید انتخاب کنیم که چه اطلاعاتی واقعاً به درد زندگی و اهدافمون می‌خوره (مهارت اولویت بندی). مثلاً اگه می‌خوای زبان یاد بگیری، به جای چرخیدن تو ۱۰ کانال مختلف، یه منبع مشخص رو دنبال کن و تمرین کن. دوم، زمان مشخصی برای مصرف محتوا بذار و بقیه روز رو به عمل کردن اختصاص بده. و آخر اینکه، یادت باشه یادگیری واقعی وقتی اتفاق می‌افته که چیزی رو تو زندگیت پیاده کنی، نه فقط تو ذهنت انبارش کنی.

وقتی همه چیز برای ما مهم هست، در حقیقت هیچ چیز مهم نیست. این جمله رو یادمون باشه؛ وقتی از یک کلیپ، مطلب، ویدیو، مقاله، خبر یا محتوای خاص در یک پلتفرم “فقط خوشمون اومد”، به این معنا نیست که اون منبع، برای ما اولویت هست. مثلاً اگر برای شما یادگیری مهارت‌های نرم یا چالش‌های ذهنی اولویت نیست، عضویت شما در کانال مدرسه کسب و کار رُهام، فقط سبب عوارض و توهم آگاهی (البته گاهی کاهش عزت‌نفس) هم میشه! از سوی دیگه، به این مهم هم توجه کنید که گاهی در تعیین اولویت هم درگیر رفتار گله‌ای میشیم یعنی وقتی می‌بینیم دوست، همکار و… ما عضو فلان کانال خبری هست، حس می‌کنیم اگر ما هم عضو نباشیم، ممکنه خبری اونجا نشر پیدا کنه که امتیاز اون رو از دست بدیم.

کیفیت به جای کمیت

دفعه بعد که یه کانال تلگرامی یا صفحه اینستاگرام بهت یه نکته جدید یاد داد، از خودت بپرس: “این واقعاً به هدفم ربط داره؟ قراره باهاش چی کار کنم؟” اطلاعات زیاد به خودی خود بد نیست، ولی وقتی بی‌هدف و بی‌نظم باشه، به جای اینکه ما رو باهوش‌تر کنه، فقط وقت و انرژیمون رو می‌گیره. بیایم به جای غرق شدن تو سیل محتوا، یاد بگیریم چطور شنا کنیم و به ساحل هدف‌هامون برسیم. در نهایت، اگر هنوز نمیدونین اولویت‌های شما چی هست؟ همه چیز برای شما اولویت داره.